Future Food เทรนด์เขย่าวงการอาหาร ที่ผู้บริโภคต้องร้องว้าว และผู้ประกอบการต้องเร่งปรับตัว คว้าโอกาสให้ทัน!
“อาหารแห่งอนาคต (Future Food)” มีหลากหลายกว่าที่เราคิดและรู้จักกัน เราอาจจะคุ้นเคยกับอาหารอย่างกลุ่มโปรตีนจากพืช หรือ Plant based กันมาบ้างแล้ว แต่ยังมีอาหารแห่งอนาคตอีกหลายประเภทที่วันนี้จะพาผู้บริโภคไปรู้จัก และยังเป็นความท้าทายของผู้ประกอบการด้านอาหาร ในการคว้าโอกาส และดำเนินธุรกิจให้ตรงใจกับผู้บริโภคทั้งในปัจจุบันและในอนาคตด้วย รายละเอียดจะเป็นอย่างไร ไปดูกันเลย
อาหารแห่งอนาคต (Future Food) คืออะไร?
ผลิตภัณฑ์อาหารรูปแบบใหม่ที่รับประทานได้สะดวก รวดเร็ว มีประโยชน์ และปลอดภัยต่อสุขภาพ อีกทั้งยังรวมไปถึงอาหารที่มีแนวคิดตอบโจทย์ความยั่งยืน และตอบสนองไลฟ์สไตล์ของผู้คนในโลกยุคใหม่ ซึ่งการส่งออก Future Food ของไทย ในปี 2564 พบว่ามีมูลค่ารวมกว่า 94,000 ล้านบาท โดยมีตลาดส่งออกหลัก คือ สหรัฐอเมริกา จีน และเวียดนาม อีกทั้งยังตั้งเป้าหมายในปี 2570 ว่าจะสร้างมูลค่าการส่งออกให้ได้ถึง 157,000 ล้านบาท
มารู้จักกับ Future Food แต่ละประเภท ว่ามีอะไรบ้าง?
Functional food
กลุ่มอาหารที่ประกอบไปด้วยสารสำคัญ หรือสารออกฤทธิ์ ที่มีทั้งคุณค่าทางโภชนาการพื้นฐาน และมีส่วนช่วยป้องกัน รวมถึงลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ ได้ เช่น เพิ่มภูมิคุ้มกันปรับปรุงการทำงานของร่างกาย และชะลอการเสื่อมของอวัยวะ เป็นต้น ซึ่งเป็นที่นิยม และสามารถสร้างโอกาสการแข่งขันในตลาดโลกได้
Novel food (Plant based)
กลุ่มโปรตีนจากพืช และวัตถุดิบจากพืชที่ใช้เป็นส่วนประกอบของอาหาร ที่ผลิตขึ้นมาใหม่ด้วยนวัตกรรม และปรากฎหลักฐานทางวิชาการว่ามีการบริโภคเป็นอาหารน้อยกว่า 15 ปี ในแต่ละพื้นที่นั้น ๆ
Novel food (Insect Protein)
กลุ่มโปรตีนจากแมลง และวัตถุดิบที่ใช้เป็นส่วนประกอบของอาหาร ที่ผลิตขึ้นมาใหม่ด้วยนวัตกรรม และปรากฎหลักฐานทางวิชาการว่ามีการบริโภคเป็นอาหารน้อยกว่า 15 ปี ในแต่ละพื้นที่นั้น ๆ
Novel food (Cultured Meat)
กลุ่มเนื้อสัตว์ที่มาจากกระบวนการเลียนแบบด้วยการสร้างเซลล์และเนื้อเยื่อ ด้วยเทคโนโลยี “Stem cell” วิศวกรรมชีวภาพและวัสดุชีวภาพเพื่อขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์อาหาร
Organic Food
กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่ได้จากผลิตผลทางการเกษตรที่ปลอดภัยจากสารเคมี เช่น ผักปลอดสารพิษ เนื้อสุกรที่เลี้ยงด้วยวีถีธรรมชาติ หรือนมพาสเจอร์ไรซ์ออร์แกนิก
Medical & Personalized Food
กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่ไม่ใช่ยา หรืออาหารเสริม ที่มีโภชนาการที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล หรือผู้ป่วยที่ต้องรักษาโรคเป็นการเฉพาะ เช่น โรคเกี่ยวกับระบบเผาผลาญ โรคลำไส้แปรปรวน เป็นต้น
ผู้ประกอบการ Future food ของไทย ต้องปรับตัว และคว้าโอกาสอย่างไรให้ทัน?
จากวิกฤตโควิด-19 สู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมด้านสุขภาพของคนไทย ส่งผลให้เกิดการคิดค้นเทคโนโลยีเพื่อผลิตอาหารในเชิงสุขภาพที่เป็นรูปธรรม และตอบโจทย์วิถีความยั่งยืน ซึ่งผู้ประกอบการด้าน Future Food ในไทยจะคว้าโอกาสสำคัญนี้นั้น ต้องให้ความสำคัญดังต่อไปนี้
ผลิตภัณฑ์อาหารเน้นการแก้ปัญหาในเชิงป้องกันเพื่อให้ผู้บริโภคสามารถดูแลสุขภาพได้ด้วยตนเอง
การเพิ่มความเข้มข้นของสารอาหารสำคัญเฉพาะด้าน และต้องมีปริมาณไขมัน น้ำตาล และโซเดียมต่ำ
สินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม หรือเป็นโปรตีนที่ยั่งยืนมีคุณค่าสารอาหารได้ตามความคาดหวัง มีความปลอดภัย ราคายุติธรรม
การผลิต พัฒนา Functional Ingredient จากวัตถุดิบที่มาจาก Waste & Loss ในห่วงโซ่อุปทาน จะเป็นทางเลือกใหม่ ช่วยสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับโลกและเป็นกระแสรักษ์โลก
สำหรับ สอวช. เองได้ร่วมเป็นหนึ่งในคณะทำงานศึกษาอุตสาหกรรมอาหารแห่งอนาคต (Future Food) ในคณะกรรมาธิการการพาณิชย์และการอุตสาหกรรม วุฒิสภาและคณะทำงานพัฒนาส่งเสริมอุตสาหกรรมอาหารแห่งอนาคต (Future food) ระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ได้แก่ สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน และภาคเอกชน ได้แก่ คณะกรรมการธุรกิจอาหารแปรรูปและอาหารแห่งอนาคต สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย ได้จัดทำข้อเสนอเพื่อขับเคลื่อน Future food ซึ่งในเบื้องต้นได้ระบุผลิตภัณฑ์เป้าหมาย ได้แก่ Plant extract จากขมิ้นชัน ขิง ข่า ตะไคร้ ซึ่งมีตลาดส่งออกรองรับ และไทยมีความหลากหลายของ Bioresources มีงานวิจัยต้นน้ำของสารสกัดที่ทำมานานอย่างสมุนไพรขมิ้นชัน รวมถึงระบุผลิตภัณฑ์เป้าหมาย Nutraceutical จากกระชายดำสกัด Phytosterol จากข้าว และ β-glucans จากเห็ด ซึ่งมีตลาดส่งออกรองรับ อีกทั้งขมิ้นชันและกระชายดำไทยมีปริมาณ active ingredient สูงสุด ข้าวไทยมีหลากหลายสายพันธุ์ และเห็ดมีต้นทุนการเพาะปลูกต่ำ ดูแลง่าย ให้ผลผลิตเร็ว และคุณค่าทางโภชนาการสูง เป็นต้น
ที่มา : กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ 2565 สถาบันอาหารกระทรวงอุตสาหกรรม 2565 ศูนย์วิจัย KrungthaiCompass
เพราะทุกก้าวของประเทศสําคัญ เราจึงมุ่งมั่นสร้างสรรค์ผลลัพธ์ ด้วยพลังจากนโยบาย อววน.
