เมื่อวันที่ 12-13 มีนาคม 2568 ดร.สุรชัย สถิตคุณารัตน์ ผู้อำนวยการสำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) และ Technology Needs Assessment Coordinator (TNA Coordinator) ประจำประเทศไทย ได้รับเชิญจาก United Nations Environment Programme Copenhagen Climate Centre (UNEP-CCC) เข้าร่วมการประชุม Global Technology Needs Assessment Workshop ณ สำนักงานใหญ่ของ UNEP (UNEP Headquarter) กรุงไนโรบี ประเทศเคนยา

การประชุมนี้จัดขึ้นเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์การดำเนินงานด้านการประเมินความต้องการเทคโนโลยี (Technology Needs Assessment: TNA) และแผนปฏิบัติการด้านเทคโนโลยี (Technology Action Plans: TAPs) เพื่อผลักดันและสนับสนุนการบรรลุเป้าหมายตามที่กำหนดในข้อตกลงปารีส (Paris Agreement) โดยเน้นไปที่การนำแผนและโครงการไปปฏิบัติจริง
ในการประชุมครั้งนี้ มีประเทศเข้าร่วมจำนวนมากกว่า 30 ประเทศ จากกลุ่มที่เข้าร่วมโครงการ TNA Phase 4 และ TNA Phase 5 พร้อมทั้งผู้แทนจากหน่วยงานด้านกองทุนและการเงินที่สำคัญต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ธนาคารเพื่อการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานแห่งเอเชีย (Asian Infrastructure Investment Bank: AIIB), กองทุนสิ่งแวดล้อมโลก (Global Environment Facility: GEF) และ กองทุนภูมิอากาศสีเขียว (Green Climate Fund: GCF) โดยเน้นย้ำความสำคัญของกลไกการสนับสนุนทางการเงินและความร่วมมือในการลงทุนทางเทคโนโลยีเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ


ประเทศไทยโดย ดร.สุรชัย ได้รับเชิญให้แบ่งปันประสบการณ์ในฐานะหนึ่งในประเทศที่ประสบความสำเร็จจากการได้รับการสนับสนุนจาก GEF ในการดำเนินโครงการ TNA ที่ผ่านมา และกำลังดำเนินการอยู่ใน Phase V ดร.สุรชัย กล่าวถึงผลการเรียนรู้การดำเนินโครงการที่ผ่านมา จากกระบวนการระบุเทคโนโลยีที่จำเป็นของประเทศ และการความสำเร็จในการผลักดัน TNA ไปสู่แผนระดับชาติ รวมถึงความท้าทายของการปฏิบัติจริง ดร.สุรชัย เน้นย้ำถึงความสำคัญของกลไกทางการเงินในการปลดล็อคการลงทุนในการถ่ายทอดและขยายผลเทคโนโลยี เพื่อบรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้ในระดับชาติและระดับสากลภายใต้กรอบอนุสัญญาสภาพภูมิอากาศ (UNFCCC) และข้อตกลงปารีส



TNA (Technology Needs Assessment) หมายถึง การประเมินความต้องการเทคโนโลยี เป็นกระบวนการที่ประเทศต่างๆ นำมาใช้เพื่อระบุและกำหนดลำดับความสำคัญของเทคโนโลยีที่จำเป็นสำหรับการปรับตัวและบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ดำเนินการโดยประเทศต่างๆ เอง โดยมีองค์กรระหว่างประเทศอย่าง UNEP และ UNEP-CCC ให้การสนับสนุนงบประมาณและองค์ความรู้ตลอดการดำเนินงาน



TNA ยังมีบทบาทสำคัญในการเจรจานโยบายระดับนานาชาติ เช่น การประชุมรัฐภาคีอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Conference of the Parties: COP) โดยแต่ละประเทศสามารถใช้ผลจาก TNA เพื่อเสริมการเจรจาและขอรับการสนับสนุนด้านการเงินและเทคโนโลยี

ที่ผ่านมา ประเทศไทยได้ดำเนินงาน TNA Phase I เสร็จสมบูรณ์ และปัจจุบันได้รับทุนสนับสนุนจาก GEF เพื่อดำเนินงาน TNA Phase V โดยจะส่งผลโดยตรงให้ประเทศไทยจะสามารถพัฒนากลยุทธ์และโครงการที่สอดคล้องกับเป้าหมายการลดก๊าซเรือนกระจก และสอดคล้องกับเงื่อนไขในการขอรับทุนในระยะยาวจากกองทุนที่เกี่ยวข้อง และสามารถขับเคลื่อนได้จริงจากการมีส่วนร่วมของภาคเอกชน ประเทศไทยยังได้รับการยกเป็นกรณีตัวอย่างในระดับสากล เนื่องจากสามารถผลักดันผลการทำ TNA ให้บูรณาการสู่แผนระดับชาติได้สำเร็จ ทำให้มีการดำเนินการที่ชัดเจนและมีประสิทธิภาพ รวดเร็วมากขึ้นในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ข้อมูลเพิ่มเติม: https://www.unep.org/events/workshop/global-technology-needs-assessment-workshop