(28 มกราคม 2568) ดร.สุรชัย สถิตคุณารัตน์ ผู้อำนวยการสำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) เข้าร่วมการเสวนาในหัวข้อ “New Policy Landscape: Regulating Facilitating and Developing” ในงาน FUTURE-READY 2025 ภายใต้ธีม Ready for the Unknown Horizon จัดโดย บริษัท แบรนดิ แอนด์ คอมพานีส์ จำกัด (BRANDi and Companies) ณ BRANDi HopeQuarter
ดร.สุรชัย กล่าวถึงภารกิจของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ที่เกิดจากการผนวกรวมกันของกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเดิม กับสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) และหน่วยให้ทุนวิจัยของรัฐ ทำให้มีบทบาทครอบคลุมทั้งด้านการอุดมศึกษา และด้านวิทยาศาสตร์ วิจัย นวัตกรรม รวมถึงการจัดสรรงบประมาณด้านการวิจัยของประเทศด้วย โดยหน่วยให้ทุนที่อยู่ภายใต้กระทรวง อว. จะมีการให้ทุนต่างกันไปตามภารกิจของหน่วยงาน ยกตัวอย่างเช่น หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (บพข.) ที่ออกแบบขึ้นมาให้สามารถให้ทุนกับเอกชนได้ เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ในปัจจุบันภาพรวมการให้ทุนและการวิจัยและพัฒนาของประเทศมีแนวโน้มดีขึ้นด้วย
ในด้านการอุดมศึกษา กระทรวง อว. มีแนวคิดการทำ Skill mapping คือการให้นิสิตนักศึกษา ได้เข้ารับการทดสอบทักษะที่จำเป็นสำหรับอาชีพหรือตำแหน่งงานที่ต้องการทำหลังเรียนจบ เพื่อให้ได้ข้อมูลทักษะที่ควรต้องพัฒนา ทั้งในส่วนที่เป็น Soft skill และ Hard skill ซึ่งจะช่วยในการวางแผนทรัพยากรบุคคลในภาพรวมของประเทศได้ และสร้างให้นิสิตนักศึกษามีความพร้อมก่อนออกไปทำงานจริง นอกจากนี้ สอวช. ยังได้สนับสนุนแนวทางการจัดการศึกษาที่แตกต่างจากมาตรฐานการอุดมศึกษา (Higher Education Sandbox) ให้มหาวิทยาลัยสามารถออกแบบหลักสูตรเพื่อขอยกเว้นข้อจำกัดในการจัดการศึกษาได้ เช่น หลักสูตรที่จัดการศึกษาแบบ co-creation ร่วมกับภาคเอกชน นักศึกษาอาจไม่ต้องเรียนถึง 4 ปี แต่ถ้าเข้าไปฝึกงานกับภาคเอกชนและภาคเอกชนรับเข้าทำงาน ก็สามารถออกมาทำงานจริงได้ทันที ซึ่งหน่วยกิตที่เคยเรียนไว้สามารถเก็บไว้ในธนาคารหน่วยกิต (credit bank) และกลับมาเรียนต่อได้ โดยอุตสาหกรรมที่ต้องให้ความสำคัญในการเตรียมผลิตบัณฑิตรองรับจะอยู่ในกลุ่มอุตสาหกรรมอนาคต อาทิ เซมิคอนดักเตอร์ อิเล็กทรอนิกส์ขั้นสูง ปัญญาประดิษฐ์ ยานยนต์ไฟฟ้า เป็นต้น
สำหรับนโยบายด้านการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อววน.) ที่ สอวช. ขับเคลื่อนอยู่ในปัจจุบัน ประกอบด้วย 5 ประเด็นสำคัญ ได้แก่ 1.เรื่องการพัฒนาเศรษฐกิจ ด้วยการใช้ อววน. เข้าไปช่วยให้เกิดผู้ประกอบการธุรกิจนวัตกรรม (Innovation Driven Enterprises: IDEs) ที่มีรายได้เฉลี่ย 1,000 ล้านบาท ให้ได้ จำนวน 1,000 ราย 2.เรื่องเศรษฐกิจฐานราก ช่วยลดความเหลื่อมล้ำและขยับสถานะทางสังคมด้วย อววน. 3. เรื่องสิ่งแวดล้อม ตั้งเป้าช่วยสนับสนุนการลดก๊าซเรือนกระจก 10 ล้านตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า โดยมีตัวอย่างโครงการเครือข่ายมหาวิทยาลัยขับเคลื่อนการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero Campus) ให้มหาวิทยาลัยทั่วประเทศร่วมประกาศเจตนารมณ์ในการช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก 4.เรื่องกำลังคน เพิ่มสัดส่วนแรงงานทักษะสูงให้กับภาคอุตสาหกรรม ผ่านการเพิ่มทักษะ (Upskill) เปลี่ยนทักษะ (Reskill) สร้างทักษะ (Newskill) เป็นต้น และ 5.เรื่องการปฏิรูประบบ ววน. ที่ยังต้องมีการเพิ่มประสิทธิภาพระบบ ด้วยการบูรณาการการนำเข้าและเชื่อมโยงข้อมูลด้าน อววน. รวมถึงการปรับปรุงกฎหมาย กฎระเบียบอย่างต่อเนื่อง
